تدابیر امنیتی سختگیرانهی اپل در آیفونهای جدید باعث بروز خطایی با نام Error 53 بعد از تعمیر آیفون ۶میشود. این خطا باعث از کار افتادن کامل گوشی شده و هیچ راه حلی هم برای آن وجود ندارد. جالب اینجا است که تاکنون هیچ هشداری از سوی اپل دربارهی این مشکل خطرناک به کاربران داده نشده است.
هزاران نفر از کاربران آیفون ۶ ادعا میکنند که گوشی آنها به دلیل اینکه توسط تعمیرکاری به جز اپل تعمیر شده، کاملاً غیر قابل استفاده شده است. به طور خلاصه باید گفت در صورتی که با «خطای ۵۳» روبرو شوید، آیفون شما رسماً نابود شده است و هیچ راهی برای بازگرداندن آن وجود ندارد.
این مشکل در صورتی بروز پیدا میکند که دکمهی هوم دستگاه که سنسور تشخیص اثر انگشت تاچ آیدی در آن قرار دارد، توسط فرد یا شرکتی به جز اپل تعویض شود. همچنین بعضی از کاربران که گوشی آنها صدمه دیده است و بدون تعمیر به استفاده از گوشی خود ادامه داده بودند هم این مشکل را گزارش کردهاند.
این مشکل تنها وقتی مشخص میشود که سیستم عامل آیفون خود را به آخرین نسخه از iOS 9 آپدیت کنید. برای همین بسیاری از کاربران چندین روز یا هفته، بدون اینکه متوجه باشند چه بلایی قرار است بر سر تلفنشان بیاید، از آن استفاده میکردهاند.
بعد از نصب آپدیت، تعداد زیادی از کاربران متوجه شدهاند که گوشی گرانقیمت آنها کاملاً غیر قابل استفاده شده است و تمامی عکسها و اطلاعاتشان به طرز غیر قابل بازگشتی از دست رفته است.
کارشناسان فناوری عقیده دارند که اپل به خوبی از این مشکل آگاهی داشته است، اما در این باره هیچگونه هشداری به کاربرانش نداده است.
آنتونیو اولموس، عکاس آزاد و به اعتراف خودش طرفدار دوآتشهی اپل است و میگوید که این مشکل دو هفتهی پیش بعد از آپدیت سیستم عامل برای آیفون او اتفاق افتاده است. اولموس قبل از این آیفون خود را در جریان سفر خود به مقدونیه تعمیر کرده بود. او در این باره میگوید:
“سپتامبر سال گذشته در بالکان مشغول پوشش بحران پناهجویان بودم که متاسفانه تلفنم را به زمین انداختم. از آنجایی که برای ادامهی کار به شدت به آن احتیاج داشتم و هیچ اپل استوری هم در مقدونیه وجود ندارد، مجبور شدم در یک فروشگاه محلی گوشی خود را تعمیر کنم. آنها صفحه و دکمهی هوم را تعمیر کردند و گوشی دوباره بدون نقص کار میکرد.”
کارشناسان فناوری عقیده دارند که اپل به خوبی از این مشکل آگاهی داشته است، اما در این باره هیچگونه هشداری به کاربرانش نداده است.
او میگوید این موضوع را فراموش کرده بود، تا اینکه نوتیفیکیشن آپدیت آیفون طبق معمول از سوی اپل برای او فرستاده شد. او بر روی دکمهی Accept کلیک کرده و چند ثانیه بعد با «خطای ۵۳» روبرو میشود که به معنای مرگ رسمی آیفون است.
وقتی اولموس که به گفتهی خودش در طی سالیان گذشته هزاران دلار خرج محصولات اپل کرده است گوشی خود را به یک اپل استور در لندن برد، کارمندان اپل به او میگویند که هیچ کاری از دست آنها بر نمیآید و گوشی او عملاً بیمصرف است. او مجبور شد ۲۷۰ پوند برای جایگزین کردن گوشی خود پرداخت کند و از این بابت بسیار خشمگین است.
اولموس میگوید:
“تمام این ماجرا غیر عادی است. چگونه ممکن است یک شرکت به عمد محصول خود را با یک آپدیت بیمصرف کند و در این باره به مشتریان خود اخطار ندهد؟ خارج از کشورهای توسعه یافته اپل استورها بسیار کمیاب هستند و بسیار با هم فاصله دارند. در صورتی که تلفن شما در کشورهای جهان سوم آسیب ببیند، تنها راه درست کردن آن مراجعه به تعمیرکاران غیر رسمی است.”
اولموس تنها قربانی این مشکل نیست. اگر عبارات “iPhone 6” و “error 53” را در گوگل جستجو کنید، با انبوهی از افرادی که تلفن گرانقیمتشان تنها به یک شی زینتی تبدیل شده است مواجه خواهید شد.
“چگونه ممکن است یک شرکت به عمد محصول خود را با یک آپدیت بیمصرف کند و در این باره به مشتریان خود اخطار ندهد؟”
برای مثال یکی از کاربران اپل در تاریخ ۳۱ دسامبر در فروم انجمن پشتیبانی اپل نوشته است که آیفون خود را ژانویهی سال ۲۰۱۵ در دوبی خریداری کرده است. یک ماه بعد گوشی از دست او زمین میخورد و آسیب جزئی میبیند.
او همچنان بدون هیچ مشکلی از آیفون خود استفاده میکرد، تا اینکه پس از نصب iOS 9 در ماه نوامبر با «خطای ۵۳» مواجه میشود. این کاربر مینویسد:
“این پیغام خطا به دلیل اینکه من گوشی خود را خراب کرده باشم به وجود نیامده است. آیفون من به مدت ۱۰ ماه بدون هیچ اشکالی کار میکرد. من تمامی اطلاعاتم را به خاطر این خطا از دست دادهام. از اپل انتظار ندارم که صفحهی گوشی من را تعمیر کند، بلکه تنها خواستهی من از اپل این است که مشکل خطای ۵۳ را برطرف کند تا بتوانم دوباره از آیفون خود استفاده کنم، اما آنها چنین کاری نمیکنند.”
آیا این حرکت اپل که به نظر میرسد برای فشار آوردن به تعمیرکاران مستقل باشد، نقض قوانین رقابت است؟ به عنوان مثال، سازندگان خودرو حق ندارند که به خریدارانشان اصرار کنند تا خودروهای خود را برای سرویس فقط نزد آنها بیاورند.
اپل برای تعمیر دکمهی هوم آیفون ۶ در انگلیس از مشتریان خود ۲۳۶ پوند پول میگیرد، در حالی که یک تعمیرکار مستقل با کسری از این مبلغ همین کار را انجام میدهد.
کایل وینز، کارشناس تکنولوژی ساکن کالیفرنیا که وبسایت مشهور iFixit را اداره میکند میگوید:
“این یک مشکل اساسی است. صفحهی مربوط به ارور ۵۳ در وبسایت ما ۱۳۸ هزار بازدید داشته است و این به معنای شایع بودن این مشکل بین کاربران اپل است. این مشکل زمانی اتفاق میافتد که در جریان فرآیند تعمیر آیفون، دکمهی هوم یا کابل آن تعویض شود. بعد از آپدیت نرمافزاری، سیستم عامل چک میکند که آیا گوشی همچنان از همان سختافزار استفاده میکند یا خیر، و در صورتی که پاسخ منفی باشد، به سادگی گوشی را قفل میکند. هیچ اخطار یا هشداری در این زمینه داده نمیشود و تا جایی که من میدانم، هیچ راهی برای بازگرداندن تلفن از دست رفته وجود ندارد.”
او میگوید مشخص نیست که آیا اپل این حرکت را از عمد انجام میدهد، تا کسانی را که تلفنشان به زمین افتاده است مجبور کند به اپل استور مراجعه کنند، یا این خطا صرفاً یک باگ است. وینز در ادامه میگوید:
“اپل هیچگاه علاقه نداشته است که اشخاص ثالث محصولاتش را تعمیر کنند و به نظر میرسد که این مورد هم در راستای سیاستهای قبلی اپل باشد. اپل باید اجازه دهد تا مشتریانش بتوانند پس از تعمیر، دستگاه خود را مجدداً کالیبره کنند. تنها در صورتی که اعتراضات به این مشکل شدید باشد اپل دربارهی آن کاری خواهد کرد.”
“تنها در صورتی که اعتراضات به این مشکل شدید باشد اپل دربارهی آن کاری خواهد کرد.”
این مشکل گریبانگیر چند تن از نویسندگان وبسایتهای تکنولوژی نیز بوده است. مایک وینر نویسندهی وبسایت دیلی دات و روبن اسپارزا نویسندهی iCracked هم آیفون خود را به دلیل این مشکل از دست دادهاند.
اسپارزا در این باره مینویسد:
“وقتی از کارمندان اپل دربارهی این مشکل پرسیدم، خود آنها هم از آن اطلاع چندانی نداشتند. تعویض هیچ قطعهای خطا را برطرف نمیکند، هیچ روش نرمافزاری این مشکل را درست نکرده و هیچ راهی برای دسترسی به حافظهی گوشی وجود ندارد. تنها راه حل آنها یک آیفون جدید است.”
یکی از سخنگویان اپل در این باره میگوید:
“ما از اطلاعات اثر انگشت توسط یک حریم امن که به صورت یکتا با سنسور تاچ آی دی جفت شده است، محافظت میکنیم. وقتی آیفون توسط یک سرویس دهندهی مجاز اپل تعمیر شود، در صورتی که فرآیند تعمیر در سنسور تاچ آیدی تغییری ایجاد کند، فرآیند جفتسازی دوباره تایید (Validate) میشود. این فرآیند باعث تضمین امنیت دستگاه و قابلیتهای مرتبط با تاچ آیدی در iOS میشود. بدون این جفت سازی یکتا، یک سنسور تاچ آیدی مخرب میتواند جایگزین سنسور اصلی شود و به حریم امن دسترسی پیدا کند. وقتی iOS متوجه میشود که فرآیند جفتسازی ناموفق بوده است، تاچ آیدی و اپل پی غیر فعال میشوند تا دستگاه ایمن باقی بماند.
وقتی آیفون توسط یک تعمیرکار غیر مجاز سرویس شود، نمایشگر معیوب و یا دیگر اجزای نامعتبر که بر روی تاچ ایدی تاثیر میگذارند ممکن است بر فرآیند تایید اعتبار جفت سازی تاثیر بگذارند. این کار موجب میشود که پس از آپدیت سیستم عامل با «خطای ۵۳» روبرو شوید. اگر کسی از مشتریان ما با خطای ۵۳ روبرو شده است، پیشنهاد میکنیم تا با پشتیبانی اپل تماس بگیرد.”